Kawa i kofeina ( Interakcje leków z żywnością - część II )

        

                              Kofeina - czy tylko w kawie ?

          Nie wyobrażamy sobie poranka, czy ciastka bez kawy.

Wiele osób pije ją nie tylko dla jej smaku , ale też dla zapachu. Kawa sama w sobie jest napojem niskokalorycznym - to dodatki      do niej , czyli cukier, mleko

i smietanka są tuczące.

         Za kolebkę kawy uważa się Etiopię, a dokładnie południowoetiopską prowincję - Kaffy.

   Kawa jest obecnie jednym z najczęściej spozywanych napojów       na świecie. Pod koniec XX wieku  wypijano jej ok. 2,25 miliarda filiżanek każdego dnia.  

We  współczesnym świecie pościgu i szybkiego rozwoju picie kawy jako środka pobudzającego , uważane jest za lepszą jakość życia. Wzrost spożycia tej powszechnej używki  jest powodem do prowadzenia wielu badań naukowych dotyczących składu chemicznego i działanie kawy na zdrowie człowieka.

    Głównym działajacym składnikiem kawy jest alkaloid - kofeina. Jest ona obecna nie tylko w kawie i napojach   z dodatkiem kawy , ale również w napojach energetycznych, tabletkach                                  i cukierkach kawowych.

      Napoje energetyczne sa dziś nieodłacznym elementem diety każdego studenta, nocnego pracownika, czy sportowca. Potrafią        w krótkim czasie pobudzić organizm     do wytężonego wysiłku fizycznego i umysłowego, jednak należy pamiętać o poważnych skutkach ubocznych.

Kofeina wchodzi w interakcję z takimi antybiotykami jak  - ciprofloksacyną i norfloksacyną. Są to antybiotyki przepisywane przez lekarzy dość często. Substancje te mogą spowalniać usuwanie kofeiny z organizmu, to znaczy utrzymywać znacznie dłużej stan pobudzenia wywołany przez nią.

Wrażenie silniejszego działania kofeiny moga wywołać niektóre leki antykoncepcyjne i leki zawierające cymetydynę.

    Efekt pobudzenia może być niepokojący szczególnie w porach wieczornych, kiedy organizm bardziej potrzebuje wypoczynku.

     Picia kawy należy unikać w czasie leczenia lekami przeciw astmatycznymi takimi jak : aminofilina i teofilina. 

Teofilina i kofeina mają podobną budowę chemiczną i wywołują podobne reakcje. Łączenie obu tych substancji może wywołać efekt podobny do przedawkowania.

 Taka sama sytuacja może wystąpić w przypadku łączenia leków           i suplementów diety zawierających kofeinę.

    Przedawkowanie jej prowadzi do : bólu głowy, bezsenności, zaburzenia koncentracji, zaburzenia rytmu serca i objawów dyspeptycznych.

   Kofeina może wywołać interakcje u pacjentów , którzy używają leki przeciwbólowe i przeciwzapalne w skład których wchodzą : aminophenazon i kwas acetylosalicylowy ( np. aspiryna, polopiryna ).Wywołuje zwiekszenie działania obu tych leków, a co za tym idzie i ich skutków ubocznych.

   

   

       Kawa, a także wszystkie rodzaje herbaty zawierają substancje, które wpływają niekorzystnie na wchłanianie leków i składników mineralnych, np. wiążą w przewodzie pokarmowym magnez, wapń i żelazo .

    U osób pijących duże ilości kawy i herbaty wystepują często niedobory  tych pierwiastków.  Nie powinno się zatem popijać kawą ani herbatą suplementów diety  zawierających minerały,        a także bogatego w nie pokarmu.

Osoby , leczące się na anemię powinny odstawić te napoje na czas kuracji, ponieważ jedną z przyczyn występowania anemii jest niedobór żelaza, a kawa i herbata wiążą ten pierwiastek i utrudniają jego wchłanianie.

   Garbniki z kawy i herbaty zmniejszają też wchłanianie alkaloidów i osłabiają działanie niektórych neuroleptyków. 

Kofeina powoduje zwiększone wydzielanie neuroprzekaźników takich jak : serotoniny, GABA,noradrenaliny i adrenaliny. Wpływają one między innymi na poprawę procesów myślowych            i zmniejszenie zmęczenia, jednak z drugiej strony utrudnia zasypianie .

Zbyt wysokie spożycie kofeiny może być przyczyną szumu                   w uszach, zaburzenia w widzeniu, pobudzenia psychoruchowego , tachykardii i wzrostu ciśnienia krwi.

    Picie kawy niefiltrowanej zwiększa stężenie cholesterolu całkowitego oraz " złego" LDL we krwi , ale regularne picie kawy filtrowanej w ilości ok. 600 ml dziennie też podnosi cholesterol.

    Przyszłym mamom należy uświadomić , że kofeina przechodzi prze barierę łożyskową i działa na rozwijający się płód. Może spowodować wzrost tętna u płodu, zmianę szybkości skurczów serca, a także zmniejsza przepływ krwi przez łożysko . Dlatego nie jest wskazane picie kawy przez kobiety ciężarne i matki karmiące.

   Picie już jednej filiżanki kawy dziennie wpływa na zwiększone ryzyko złamań w obrębie stawów biodrowych o ok. 69 %,      a także na rozwój osteoporozy.

         Chociaż  kawa ma różne działanie niepożądane dla naszego zdrowia , to możemy ją pić z umiarem.

                                                        Pozdrawiam.

      

    

Soki cytrusowe ( Interakcje leków z żywnością część I )

                                        Sok grejpfrutowy
         

     
     Wszyscy lubimy pić , szczególnie świeżo wyciśnięte,                         soki  z owoców cytrusowych. Są one źródłem wielu drogocennych  składników ,a w szczególności witaminy C.
Szczególnie w lecie gaszą pragnienie i sa lubiane przez dorosłych      i dzieci.  Spożywane sa też w postaci sałatek owocowych.                    Ale należy pamiętać o wpływie cytrusów na działanie niektórych leków.
     Sok grejpfrutowy jest źródłem substancji chemicznych zwanych flawonoidami. Należą do nich m.in. naringenin, quercetin, kaempferol. Naringenin szczególnie silnie wpływa           na działanie enzymów wątrobowych, a przez to na metabolizm leków. 
Sok grejpfrutowy najczęściej zwiększa stężenie leków                       w naszym organizmie, co jest bardzo niebezpieczne dla zdrowia          i życia pacjenta. Może on wchodzić w interakcje z takimi lekami jak :
1. Nifedypina ( Cordafen, Cordipin ret.)
2. Felodypina ( Delmuno, Plendil, Felohexal )
3. Werapamil ( Isoptin, Staveran )
Są to leki nasercowe należące do grupy zwanej blokerami kanału wapniowego. W wyniku stosowania ich razem z sokiem grejpfrutowym pacjent może odczuwać bóle głowy, zaczerwienienie skóry oraz inne objawy uboczne związane ze zwiększeniem stężenia tych leków we krwi. 
    Oddziaływanie soku grejpfutowego z lekami przeciwhistaminowymi , czyli podawanymi przy uczuleniach, przeziębieniach, a w szczególności terfenadyną, może wywołać nieregularną pracę serca.

 Kolejna grupa leków, na którą wpływa picie soku grejpfrutowego, to leki immunosupresyjne- stosowane po przeszczepach organów np. cyklosporyna. 
Nie poleca się również stosowania z tym sokiem takich leków jak:
-  cisaprid ( Gasprid )
-  leki psychotropowe z grupy benzodiazepin ( alprazolam, bromazepam, diazepam, lorazepam, lormetazepam, midazolam, nitrazepam, oksazepam, klotiazepam, temazepam, triazolam ) 
-leki obniżające cholesterol ( simvastatyna, lowastatyna ).
Sok podwyższa stężenie tych leków we krwi i zwieksza ich działanie niepożądane. 
Należy zwrócić uwagę nie tylko na pity sok z grejpfruta i zjadane owoce , ale również suplementy diety na bazie wyciągu z pestek grejpfruta ( np. Citrosept, citrogrept, citro-grep i inne ). Producenci tych suplementów nie zawsze umieszczają informacje w ulotkach na temat tak  ważnych interakcji z lekami. 
Wyżej opisane działania dotyczą też owoca o nazwie Pomelo. Grejpfrut powstał przez skrzyżowanie pomelo z pomarańczą chińską. 
  

Sok grejpfrutowy  może zmniejszać działanie leków antykoncepcyjnych zawierających w swoim składzie - etynyloestradiol. Sok ten wpływa na aktywność cytochromu P450. Jest to enzym wątrobowy  biorący udział w przemianie leków. Picie tego soku może wpływać na działanie tabletek antykoncepcyjnych. Wpływ ten nie jest dokładnie określony w badaniach klinicznych. Dlatego należy wtedy stosować dodatkowe zabezpieczenie antykoncepcyjne w czasie jego picia.

                                                        Sok pomarańczowy

             
         Sok pomarańczowy może wpływać na wchłanianie aluminium z powszechnie stosowanych preparatów                             w nadkwaśności  np. Alugastrin, Gelatum Aluminium, Manti, Maalox.
Zwiększone i utrzymujące się na niebezpiecznie podwyższonym poziomie stężenie aluminium we krwi może wpływać na otępienie umysłowe. Konieczne jest zachowanie kilku godzinnych przerw między zażyciem leku z aluminium, a spożyciem cytrusów.
Soki cytrusowe odpowiedzialne są za interakcje również                         z antybiotykami m.in. penicyliną i erytromycyną . Zaburzają ich wchłanianie, przez co zmniejszają ich działanie.

    Kwaśny odczyn soków może zniszczyć formę kapsułki  leków , przez co może wpłynąć na drogę i czas wchłaniania tych leków. 
   Należy zatem pamiętać , aby leki popijać najlepiej wodą ,                  i to odpowiednią ilością . Tylko wtedy jesteśmy pewni braku interakcji z żywnością.

                                                    Pozdrawiam.